غزل فلک حقه باز – فال حافظ

غزل فلک حقه باز – فال حافظ

غزل شماره 133 دیوان حافظ با انگیزه انتقاد از صوفی و آن هم احتمالا فردی موردنظر که در لباس صوفی‌گری اهل مردم فریبی بوده، سروده شده است. حافظ در این غزل به شدت به صوفیان حقه‌باز حمله می‌کند. این افراد حتی با روزگار نیز می‌خواهند دوز و کلک ساز کنند اما گردونه روزگار آنها را رسوا خواهد ساخت. در ادامه همراه دل به خدا پناه می‌برد.

فال حافظ با معنی و تعبیر کامل و تفسیر بیت به بیت غزل شماره 133 حافظ را در تحقیقستان بخوانید.

غزل فلک حقه باز – غزل صوفی نهاد دام و سر حقه باز کرد – غزل 133 حافظ

صوفی نهاد دام و سر حقه باز کرد

بنیاد مکر با فلک حقه باز کرد

بازی چرخ بشکندش بیضه در کلاه

زیرا که عرض شعبده با اهل راز کرد

ساقی بیا که شاهد رعنای صوفیان

دیگر به جلوه آمد و آغاز ناز کرد

این مطرب از کجاست که ساز عراق ساخت

و آهنگ بازگشت به راه حجاز کرد

ای دل بیا که ما به پناه خدا رویم

زان چه آستین کوته و دست دراز کرد

صنعت مکن که هر که محبت نه راست باخت

عشقش به روی دل در معنی فراز کرد

فردا که پیشگاه حقیقت شود پدید

شرمنده ره روی که عمل بر مجاز کرد

ای کبک خوش خرام کجا می‌روی بایست

غره مشو که گربه زاهد نماز کرد

حافظ مکن ملامت رندان که در ازل

ما را خدا ز زهد ریا بی‌نیاز کرد

غزل شماره 133 حافظ با صدای علی موسوی گرمارودی

نتیجه تفال غزل شماره 133 حافظ :

1- هیچ انسانی با مکر و دروغ و حیله به هیچ‌جایی نخواهد رسید. اگر کسی تو را در دام مکر انداخته، به زودی رسوا خواهد شد. در تلاش باش که با خلق مردم صاف و صادق باشی. ماه پشت ابر نخواهد ماند و بالاخره حقیقت مشخص خواهد شد، خودت نیز دست از دروغ گفتن بردار.

2- عشق و محبت خود را تا می‌توانی نصیب خانواده‌ات بگردان تا به آسایش و اطمینان برسی.

معنی و تفسیر غزل شماره 133 حافظ – معنی غزل صوفی نهاد دام و سر حقه باز کرد

بیت اول

صوفی نهاد دام و سر حقه باز کرد
بنیاد مکر با فلک حقه‌باز کرد

صوفی پشمینه پوش، دام تزویر خود را پهن و سر حقه شعبده‌بازی خودش را باز کرد. او مکر و فریب خود را با چرخ مکار آغاز کرد.

✦✦✦✦

بیت دوم

بازی چرخ بشکندش بیضه در کلاه
زیرا که عرض شعبده با اهل راز کرد

نیرنگ و بازی روزگار، آن صوفی را رسوا خواهد کرد، زیرا که او به عارفان و رازداران، جادو و افسون خود را عرضه کرد.

این دو بیت در تحقیر صوفی سروده شده‌اند؛ کسی که خیال می‌کند می‌تواند با زمانه نیز شعبده و جادوگری کند، اما روزگار فریبکارتر از اوست و به دلیل اینکه با عارفان کج ساخته، او را رسوا می‌کند.

✦✦✦✦

بیت سوم

ساقی بیا که شاهد رعنای صوفیان
دیگر به جلوه آمد و آغاز ناز کرد‌

ای ساقی شتاب کن، زیرا که زیبای خوش قامت خرقه‌پوشان و صوفیان، بار دیگر به جلوه‌گری آمد و کرشمه و ناز آغاز کرد.

✦✦✦✦

بیت چهارم

این مطرب از کجاست که ساز عراق ساخت
و آهنگ بازگشت به راه حجاز کرد

این رامشگر و آوازخوان اهل کدام دیار است که ابتدا نغمه عراق نواخت و سپس به دستگاه حجاز پرداخت.

✦✦✦✦

بیت پنجم‌

ای دل بیا که ما به پناه خدا رویم
از آنچه آستین کوته و دست دراز کرد‌

ای دل شتاب کن تا بخاطر دست درازی و کردار ناپسندمان و کوته آستینی و فقر خود به خدا پناه ببریم.

یعنی هم توبه کنیم و هم عرض حاجت به درگاهش ببریم.

✦✦✦✦

بیت ششم

صنعت مکن که هر که محبت نه راست باخت
عشقش به روی دل در معنی فراز کرد

دورویی و تزویر مکن، زیرا هر کسی که با عشق واقعی رفتار نکرد، بازنده شد و آن عشق، درِ عالم معنا را به روی دل او بست.

یعنی فرد دور از عشق، از فهم حقیقت عاجر می‌ماند.

✦✦✦✦

بیت هفتم

فردا که پیشگاه حقیقت شود پدید
شرمنده رهروی که عمل بر مجاز کرد

فردای قیامت که پیشگاه حقیقت و راستی برپا و آشکار شود، آن سالکی که عمل واقعی انجام نداد و به دروغ و مجاز اعمالش را انجام داده، شرمسار خواهد شد.

✦✦✦✦

بیت هشتم‌

ای کبک خوش خرام کجا می‌روی بایست
غره مشو که گربه زاهد نماز کرد‌

ای کبک زیباحرکات، به کجا می‌روی؟ صبر کن و فریب گربه زاهد که نماز می‌خواند را مخور.

✦✦✦✦

بیت نهم

حافظ مکن ملامت رندان که در ازل
ما را خدا ز زهد ریا بی‌نیاز کرد

حافظ، وارستگان و رندان را سرزنش مکن، زیرا خداوند در رهمان ابتدای خلقت ما را از انجام زهد ریاکارانه بی‌نیاز ساخت.

یعنی تقدیر ما این است که ریاکار نباشیم.