غزل سراپرده گل – فال حافظ
غزل شماره 164 دیوان حافظ با شور و شوق و طنز و اندرز در متن فلسفه خیامی دست به دست هم داده و بصورت غزلی با ابیات مستقل و مضامین متنوع در آمده است. آغاز غزل درباره فصل بهار و وقتی است که باد صبا وزیدن آغاز کرده و به مدد آن پیران همه جوان می‌شوند. در این زمان گل ارغوان همچون جام عقیق است. فصل نرگس تمام شده، شقایق به دشت می‌آید.
فال حافظ با معنی و تعبیر کامل و تفسیر بیت به بیت غزل شماره 164 حافظ را در تحقیقستان بخوانید.
غزل سراپرده گل – غزل نفس باد صبا مشک فشان خواهد شد – غزل 164 حافظ
نفس باد صبا مشک فشان خواهد شد
عالم پیر دگرباره جوان خواهد شد
ارغوان جام عقیقی به سمن خواهد داد
چشم نرگس به شقایق نگران خواهد شد
این تطاول که کشید از غم هجران بلبل
تا سراپرده گل نعره زنان خواهد شد
گر ز مسجد به خرابات شدم خرده مگیر
مجلس وعظ دراز است و زمان خواهد شد
ای دل ار عشرت امروز به فردا فکنی
مایه نقد بقا را که ضمان خواهد شد
ماه شعبان منه از دست قدح کاین خورشید
از نظر تا شب عید رمضان خواهد شد
گل عزیز است غنیمت شمریدش صحبت
که به باغ آمد از این راه و از آن خواهد شد
مطربا مجلس انس است غزل خوان و سرود
چند گویی که چنین رفت و چنان خواهد شد
حافظ از بهر تو آمد سوی اقلیم وجود
قدمی نه به وداعش که روان خواهد شد
غزل شماره 164 حافظ با صدای علی موسوی گرمارودی
نتیجه تفال غزل شماره 164 حافظ :
1- بهار زیباترین فصل سال و فصلی است که همه طبیعت تغییر می‌کند و سرزندگی و نشاطش را به دست می‌آورد. تو نیز به زودی تغییراتی بزرگ در زندگی‌ات رخ خواهند داد که روح و دلت دوباره جوان می‌شود.
2- قدر نعمت سلامتی را که خداوند به تو و خانواده‌ات ارزانی نموده است بدان.
3- از فضیلت ماه‌های شعبان و رمضان غافل مشو و برای رسیدن به مراد دلت دعا کن.
4- این روزها همه چیز بر وفق مراد توست و حال دلت خوب است، پس خدا را شکر کن.
معنی و تفسیر غزل شماره 164 حافظ – معنی غزل نفس باد صبا مشک فشان خواهد شد
بیت اول
نفس باد صبا مشک فشان خواهد شد
عالم پیر دگرباره جوان خواهد شد
نفس باد سحرگاهان، خوشبو همچون مشک خواهد شد یعنی با وزیدن باد صبا عطر مشک در فضا پُر می‌شود. دنیای پیر و فرسوده نیز یک بار دیگر جوان می‌شود.
✦✦✦✦
بیت دوم
ارغوان جام عقیقی به سمن خواهد داد
چشم نرگس به شقایق نگران خواهد شد
درخت ارغوان یک جام از جنس عقیق سرخ به گل یاسمن خواهد بخشید. چشم گل نرگس نیز به شقایق خواهد نگریست.
نرگس گل زمستانی و شقایق گل بهاری است.
منظور حافظ از «نگران» به دو معنی یکی نگریستن و دیگری اضطراب و ناراحتیست. نرگس با تماشای شقایق نگران بوده از اینکه عمرش رو به پایان است.
✦✦✦✦
بیت سوم
این تطاول که کشید از غم هجران بلبل
تا سراپرده گل نعره زنان خواهد شد
بلبل به واسطه ظلمی و جور که از غم دوری و فراق گل در فصل زمستان کشید؛ اکنون که بهار شده و محبوبش آمده است، تا خیمه گل نعره‌زن و آوازخوان پرواز خواهد کرد.
✦✦✦✦
بیت چهارم
گر ز مسجد به خرابات شدم خرده مگیر
مجلس وعظ دراز است و زمان خواهد شد
اگر از مسجد به میخانه رفتم به من ایراد مگیر، زیرا که مجلس پند و نصیحت طولانی است و اگر اینجا بنشینم، فرصت عیش و خوشی از دست خواهد رفت.
✦✦✦✦
بیت پنجم
ای دل ار عشرت امروز به فردا فکنی
مایه نقد بقا را که ضمان خواهد شد
ای دل، اگر خوشی و باده‌نوشی امروز را به فردا موکول کنی، چه کسی تو را ضمانت می‌کند که سرمایه حیات تا فردا برقرار بماند و تا فردا زنده باشی؟ پس همین امروز خوشی کن.
✦✦✦✦
بیت ششم
ماه شعبان منه از دست قدح کاین خورشید
از نظر تا شب عید رمضان خواهد شد
پیمانه شراب را در ماه شعبان از دست پایین مگذار یعنی همواره شراب بنوش، زیرا که خورشید قدح تا شب عید فطر از نظر پنهان خواهد شد.
یعنی، چون در ماه رمضان نمی‌توانی شراب بنوشی پس در ماه شعبان تا می‌توانی بنوش.
✦✦✦✦
بیت هفتم
گل عزیز است غنیمت شمریدش صحبت
که به باغ آمد از این راه و از آن خواهد شد
گل بسیار عزیز است، همصحبتی با او و حضورش در میان جمع را غنیمت بدانید، زیرا که از این راه به باغ آمده و از همین راه بیرون خواهد رفت.
یعنی مدت ماندن در باغ و درنگش کوتاه است.
✦✦✦✦
بیت هشتم
مطربا مجلس انس است غزل خوان و سرود
چند گویی که چنین رفت و چنان خواهد شد
ای آوازخوان و رامشگر، مجلسی که اکنون در آن نشستیم، محفل الفت و دوستی است پس شعر عاشقانه و آواز شاد بخوان. چقدر می‌گویی که اوضاع روزگار چنین شده و در آینده چنان خواهد شد.
✦✦✦✦
بیت نهم
حافظ از بهر تو آمد سوی اقلیم وجود
قدمی نه به وداعش که روان خواهد شد
ای محبوب، حافظ به خاطر وجود تو به جهان هستی آمده است، پس برای خداحافظی کردن با او، پا پیش بگذار که به زودی به سوی آن جهان روانه خواهد شد.
